برج خلیفه دبی؛ آسمان‌خراش رکورددار

این برج غول‌پیکر، نمونه‌ای بی‌بدیل از برتری معماری را به رخ دنیا می‌کشد. با توجه به عظمت ساختمان برج، تعجب‌آور نیست که بسیاری آن را به یک شهر عمودی توصیف می‌کنند که صدها آپارتمان خصوصی، هتل، یک سالن بدن‌سازی بزرگ، استخر، رستوران‌های متعدد و حتی مسجد را در خود جای داده است. طراحی این برج ۱۶۳ طبقه با تلفیق تاثیرات فرهنگی و فناوری مدرن همراه بود تا سازه‌ای با بهترین عملکرد در شرایط آب‌وهوایی دبی ساخته شود. برای آشنایی بیشتر با برج خلیفه، با ما همراه باشید:

برج خلیفه در ابتدا با نام برج دبی شناخته می‌شد؛ اما در زمان افتتاح رسمی آن در سال ۲۰۱۰ به برج خلیفه تغییر نام پیدا کرد. کلمه «خلیفه» از نام شیخ خلیفه بن زاید آل مکتوم، حاکم ابوظبی و امارات متحده عربی گرفته شده است. در زمان ساخت برج خلیفه و دیگر پروژه‌های عمرانی در دبی، بحران اقتصادی باعث شد که کارهای ساخت‌وساز در آستانه تعطیلی قرار بگیرند. در این زمان سخت، ابوظبی بود که به کمک دبی رفت و همین موضوع دلیل اصلی تغییر نام برج به حساب می‌آید.

 

دولت دبی تصمیم به ساخت بلندترین ساختمان جهان گرفت و اهداف متفاوتی را دنبال می‌کرد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

۱. دبی می‌خواست گردشگری را به دومین صنعت امارات تبدیل کند تا وابستگی به تجارت نفت کاهش یابد.

۲. ساخت برجی با این عظمت می‌توانست هویت شهر و شهرت آن را تا حد زیادی در جهان بهبود بخشد و توجه جهان را به خود جلب کند.

۳. عنوان بلندترین ساختمان جهان را به خاورمیانه بازگرداند؛ همان طور که هرم بزرگ جیزه در مصر برای بیش از ۴,۰۰۰ سال این عنوان را در اختیار داشت.

۴. حاکم دبی یک بار در توییتی گفته بود که ایده ساخت برج خلیفه در زمان بازدید از ساختمان امپایر استیت در شهر نیویورک در چند دهه در ذهنش ایجاد شد؛ سازه‌ای که در آن زمان بلندترین ساختمان جهان محسوب می‌شد. او که عمیقا تحت‌تاثیر این سازه قرار گرفته بود، به فکر ساخت بلندترین سازه جهان در سرزمین خود افتاد.

برج خلیفه توسط «آدریان اسمیت» (Adrian Smith) از شرکت معماری اسکیدمور، اوینگز، مریل (SOM) در شیکاگو طراحی شده است. پروژه‌های قابل‌توجه دیگری مانند برج جین مائو، مرکز گرینلند ووهان در چین و برج جده در عربستان نیز در کارنامه کاری او به چشم می‌خورند.

 

«شرکت اعمار» ( Emaar Properties) که یک شرکت املاک و مستغلات محلی است، توسعه‌دهنده این پروژه بود. این شرکت به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین توسعه‌دهنده‌های املاک در امارات متحده عربی، توسعه بسیاری از آسمان‌خراش‌های دبی را در دست داشته است و اکنون روی بلندترین سازه بعدی جهان موسوم به «برج کریک دبی» کار می‌کند. سامسونگ کانستراکشن، زیرمجموعه گروه سامسونگ، پیمانکار ساخت برج خلیفه بود. پیمانکاران دیگری که به ساخت برج کمک کردند، شامل گروه بلژیکی «Besix» و گروه امارتی «Arabtec» بودند؛ ضمن اینکه «شرکت ساخت‌وساز ترنر» (Turner Construction Company) به‌عنوان مدیر پروژه انتخاب شد.

 

برج خلیفه به‌طور عمده توسط کارگرانی از جنوب آسیا ساخته شد که به گزارش دیده‌بان حقوق بشر، در شرایط بسیار بدی زندگی می‌کردند و اغلب حقوقی به آن‌ها داده نمی‌شد. همچنین کارفرمایان، گذرنامه کارگران را نزد خود نگه می‌داشتند. آن‌ها در شرایط خطرناکی کار می‌کردند که باعث مرگ‌ومیر و جراحت بسیاری از آن‌ها شد.

 

هر سال نمایش آتش‌بازی یا نمایش لیزری در برج خلیفه در شب سال نو برگزار می‌شود که هزاران نفر را جذب می‌کند؛ ضمن اینکه میلیون‌ها نفر هم‌زمان به‌صورت آنلاین به تماشای آن می‌نشینند. علاوه بر این، در برخی رویدادها و جشنواره‌های دیگر دبی، از نمایش لیزری روی برج خلیفه استفاده می‌شود.

برج خلیفه در شهر دبی امارات متحده عربی و در بلوار شیخ محمد بن راشد یک، درست کنار دبی مال قرار دارد. در واقع این جاذبه دیدنی در مرکز شهر دبی خودنمایی می‌کند؛ ناحیه‌ای که در امتداد جاده شیخ زاید واقع شده و یکی از چندین منطقه شهر است که تعداد زیادی آسمان‌خراش را در خود جای داده است. برج خلیفه در فاصله ۳٫۳ کیلومتری از دریا قرار دارد و با اینکه مناظر طبیعی اطراف آن به‌اندازه مارینای دبی وسوسه‌انگیز نیستند، دریاچه‌ها و رودخانه‌های دست‌ساز زیادی در اطراف برج وجود دارد که تاحدودی این کمبود را جبران کرده‌اند.

 

کار ساخت برج خلیفه در سال ۲۰۰۴ کلید خورد و سازه آن در سال ۲۰۰۵ شروع به بالارفتن کرد. پس از آن ساخت‌وساز برج سرعت بیشتری گرفت و در مدت‌زمان کمتر از یک سال، ۳۰ طبقه آن ساخته شد. از ژانویه ۲۰۰۷، این برج به آسمان‌خراش فوق‌العاده‌ای تبدیل شد که بیش از ۱۰۰ طبقه آن ساخته شده بود؛ گرچه فقط یک ماه بعد، این برج جایگاه سازه‌ای با بیشترین طبقه در دنیا را از آن خود کرد. این آسمان‌خراش از برج تایپه ۱۰۱ پیشی گرفت که روزگاری بلندترین سازه جهان بود و تا ژوئیه ۲۰۰۷ بلندترین ساختمان جهان از نظر ارتفاع معماری شد.

 

با ادامه روند ساخت‌وساز، ارتفاع برج خلیفه، از برج سیرز با ارتفاع ۵۲۷ متر و همین طور برج CN فراتر رفت. اگرچه برج خلیفه تا اینجا به بلندترین سازه جهان تبدیل شده بود، ارتفاع آن همچنان سیر صعودی داشت. در سال ۲۰۰۸ سرعت کار ساخت‌وساز آسمان‌خراش به‌دلیل بحران اقتصادی کاهش یافت و اگر این مشکلات مالی نبود، برج خلیفه احتمالا تا پایان سال ۲۰۰۸ تکمیل می‌شد. 

 

ضمن اینکه مشکلاتی در رابطه با دکوراسیون سنگ مرمر، کفپوش، سیستم بهداشتی طبقات بالا، شیشه‌های شکسته و نقاشی دیواری ضعیفی از سلطان عمان وجود داشت. تاریخ پایان کار دوم دسامبر ۲۰۰۹ اعلام شد که در نهایت این امر در چهار ژانویه ۲۰۱۰ اتفاق افتاد.

کل پروژه ۱٫۵ میلیارد دلار هزینه داشت که یک میلیارد دلار آن صرف برج شد؛ هزینه‌ای که برای ساختمانی با این ارتفاع زیاد نیست و حتی بسیاری از ساختمان‌های ۳۰۰ متری در شهرهای آمریکا حدودا به همین اندازه هزینه برمی‌دارند.

 

برج خلیفه دارای کاربردهای مختلفی است که از آن جمله می‌توان به بخش‌های اداری، مسکونی، هتل‌، رستوران، سکوی تماشا و ارتباطات اشاره کرد.

طبقه ۳۹ و طبقات زیرین برای هتل آرمانی استفاده می‌شود؛ طبقات ۳۹ تا ۱۰۸ عمدتا به‌عنوان بخش‌های مسکونی به کار می‌روند که درمجموع شامل ۹۰۰ آپارتمان شخصی می‌شوند که بنا به گفته‌ مسئولان برج، فقط در عرض هشت ساعت از آغاز فروش، تمامی واحدها فروخته شدند. این آپارتمان‌ها شامل استودیوها و سوئیت‌های یک، دو، سه و چهار خوابه هستند. برج خلیفه دبی دارای مجموعه وسیعی از امکانات رفاهی و خدماتی است که تجربه‌ای بی‌نظیر از سبک زندگی را برای ساکنان و مهمانان فراهم می‌کند. لابی‌های اختصاصی اسکای در طبقات ۴۳، ۷۶ و ۱۲۳ شامل پیشرفته‌ترین امکانات تناسب اندام، استخرهای سرپوشیده و روباز، جکوزی و اتاق سرگرمی برای دورهمی‌ها و رویدادها است.

 

طبقات بالاتر از ۱۰۸ تا ۱۵۴ به فضاهای اداری اختصاص دارند؛ به استثنای طبقات ۱۲۴، ۱۲۵ و ۱۴۸ که سکوی تماشا برای گشت‌وگذار عمومی هستند. همچنین یک رستوران در طبقه ۱۲۲ فعالیت می‌کند. طبقات بالای ۱۵۴ تا ۱۶۳ همگی برای تاسیسات سازه در نظر گرفته شده است. استخرهای برج در طبقات ۴۳ و ۷۶ قرار دارند.

 

تعداد طبقات به‌حدی زیاد است که از طبقه همکف تا طبقه ۱۶۰ درمجموع ۲,۹۰۹ پله وجود دارد. با اینکه تعداد طبقات برج را عموما ۱۶۳ طبقه معرفی می‌کنند؛ اما سازه‌ای به ارتفاع ۸۲۸ متر نمی‌تواند فقط همین تعداد طبقه را داشته باشد. در واقع، طبقات بالای ۱۶۳ تا زیر منار مخروطی که مسکونی نیستند و برای بخش تاسیسات به کار نمی‌روند، شامل ۴۶ طبقه می‌شوند و بنابراین، از نظر فنی ساختمان دارای ۲۰۹ طبقه است. اطراف برج در روی زمین با آب‌نماها، فضای سبز و خیابان‌های عریض مناسب برای پیاده‌روی احاطه شده است.

 

طراحی داخلی بخش‌های عمومی در برج خلیفه نیز توسط شرکت معماری اسکیدمور، اوینگز، مریل (SOM) و به سرپرستی «نادا آندریک» (Nada Andric) انجام شد. در فضای داخلی از شیشه، فولاد ضدزنگ و سنگ‌های تیره صیقلی همراه با کف تراورتن نقره‌ای، دیوارهای گچ‌بری ونیزی، فرش‌های دستباف و کفپوش سنگی استفاده شده است. فضای داخلی با الهام از فرهنگ محلی بوده؛ در عین حال که به این سازه به‌عنوان نماد و اقامتگاهی جهانی نگاه شده است.

رستوران اتمسفر» (At.Mosphere) در طبقه ۱۲۲ برج خلیفه و ارتفاع ۴۴۲ متری از سطح شهر قرار دارد و با سه فضای لوکس غذاخوری از مهمانان خود پذیرایی می‌کند.

از لحظه‌ای که وارد آسانسور سریع برج می‌شوید تا زمانی که پشت میز کنار پنجره با چشم‌انداز مرکز شهر دبی و دریا می‌نشینید، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی برایتان رقم می‌خورد. این رستوران با منوهای نوآورانه و استفاده از بهترین مواد اولیه و ۲۰ سال تجربه سرآشپز «جروم لاگارد» (Jerome Lagarde)، وعده غذایی به‌یادماندنی را برایتان تضمین می‌کند. رستوران اتمسفر از هفت صبح تا دو صبح روز بعد آماده پذیرایی از مهمانان است.

 

رستوران های هتل آرمانی

رستوران آرمانی امل

«رستوران آرمانی امل» (Armani Amal) مکانی عالی برای چشیدن طعم غذاهای تند و پرادویه هندی است. سرآشپزهای این رستوران از دستورهای غذایی هندی استفاده کرده و غذاهای گیاهی و غیرگیاهی را به شکلی جدید ارائه می‌کنند. هنگام صرف غذا می‌توانید از چشم‌اندازه فواره دبی نهایت لذت را ببرید.

رستوران ایتالیایی آرمانی

در «رستوران ایتالیایی آرمانی» (Armani Ristorante) امکان صرف غذاهای اصیل ایتالیایی برای شما وجود دارد. اگر به‌دنبال یک تجربه غذایی مجلل هستید، حتما سری به این رستوران بزنید که غذاهای کلاسیک ایتالیایی را با کمی تغییروتحول بازآفرینی کرده است و ترکیبی از طعم‌ها را در دهان شما ایجاد می‌کند.

رستوران آرمانی هاشی

«رستوران آرمانی هاشی» (Armani Hashi) یکی از بهترین رستوران‌های دبی است که غذاهای ژاپنی خوشمزه را سرو می‌کند. فضایی دنج با مبلمان شیک و موسیقی زنده، محیطی عالی برای چشیدن غذاهای ژاپنی است که به‌ندرت در خارج از ژاپن یافت می‌شوند. سرآشپزها با مدرن‌کردن غذاهای کلاسیک، طعم‌های متفاوت و جدید عرضه می‌کنند.

رستوران آرمانی دلی

«رستوران آرمانی دلی» ‌(Armani Deli) غذاهای خوش‌طعمی از نقاط مختلف قاره اروپا را سرو کرده و شما را تشویق می‌کند تا انواع طعم‌ها را بچشید. این رستوران با حس‌وحال کلاسیک، فضای داخلی تک‌رنگ و بافت‌های براق به استقبال شما می‌آید و لذت صرف غذا با منظره فواره دبی را نصیبتان می‌کند.

رستوران مدیترانه‌ای آرمانی

در «رستوران مدیترانه‌ای آرمانی» (Armani Mediterraneo) از غذاهای یونانی و اسپانیایی تا خاورمیانه‌ای و غیره پیدا می‌شود. سرآشپزهای بااستعداد رستوران، غذاهای فوق‌العاده لذیذی تهیه می‌کنند که انتخابی معرکه برای وعده‌های صبحانه، ناهار و شام هستند.

 

لانژ برج خلیفه

لانژ برج خلیفه در طبقات ۱۵۲، ۱۵۳ و ۱۵۴ قرار دارد و از همین رو، مرتفع‌ترین سالن لانژ در جهان به حساب می‌آید که امکان صرف صبحانه، چای و نوشیدنی با چشم‌اندازهای سورئال را برای علاقه‌مندان فراهم می‌کند.

چه کسی نمی‌خواهد از ارتفاع ۵۸۵ متری به شهر دبی نگاهی بیندازد، با تلسکوپ روی بناهای مختلف زوم کند یا از تراس بیرونی منحصربه‌فرد به تماشای طلوع یا غروب آفتاب بنشیند؟

 

انتخاب لانژ طبقه ۱۵۴ با چهار تجربه متفاوت همراه است. در اینجا می‌توانید طلوع آفتاب را تماشا کرده و صبحانه‌تان را در میان ابرها میل کنید یا ضمن نوشیدن چای، از غروب آفتاب لذت ببرید. اگر می‌خواهید تجربه پرزرق‌وبرق و پر از حباب داشته باشید، به‌سراغ «Bubbly Sundowner» یا «Bubbly under the stars» بروید. هر تجربه در نوع خود منحصربه‌فرد است؛ زیرا در هر بازه زمانی حس‌وحال متفاوتی خواهید داشت.

در داخل لانژ با راه‌پله بزرگ، پنجره‌های کف تا سقف، مبلمان لوکس و آب‌نماهای شیک مواجه خواهید شد. در تراس خیره‌کننده آن که در فضای باز قرار دارد، می‌توانید سلفی بگیرید و از مناظر بی‌بدیل افق دبی لذت ببرید.

 

باشگاه برج خلیفه

باشگاه برج با ۶,۳۲۰ متر مربع مساحت، مکانی عالی برای تناسب اندام و سلامتی در دبی است که چشم‌اندازهای پانوراما از مرکز شهر دبی را پیش روی مهمانان می‌گذارد. این باشگاه شامل پنج سطح می‌شود که یک سطح آن منحصرا به بانوان اختصاص دارد.

باشگاه بدن‌سازی: مراکز تناسب اندام، فضاهای تمرین مطلوبی را برای علاقه‌مندان به ورزش ارائه می‌دهند و دارای تجهیزات پیشرفته و کاملا قابل تنظیم هستند. کلاس‌های آمادگی جسمانی گروهی نیز برای افراد عضو و غیرعضو وجود دارد. در این بخش می‌توانید از استخر سرپوشیده یا روباز شیک زیر نور آفتاب استفاده کنید. برای بانوان، طبقه‌ای اختصاصی شامل سالن بدن‌سازی مجهز، کمد و دسترسی به امکانات اسپا در نظر گرفته شده است.

استخر و غذاخوری روف‌تاپ: بهشتی خلوت با پس‌زمینه فواره دبی را می‌توانید در برج خلیفه تجربه کنید. این مکان شیک با تخت‌های راحتی مجلل، غذاهای وسوسه‌انگیز و نوشیدنی‌های خوش‌طعم، محل مناسبی برای استراحت و تفریح است.

 

اسپا: اسپا در دو طبقه مجزا برای بانوان و آقایان ارائه می‌شود که با سونا، اتاق بخار و دوش تجربه (ترکیب جلوه‌های مختلف آب مانند باران گرمسیری، مه، آبشار موسمی، موسیقی و عطر) مجهز شده است. متخصصان طیف گسترده‌ای از درمان‌های آرامش‌بخش و جوانسازی بدن، ماساژ و صورت را برای مهمانان انجام می‌دهند.

معماری برج خلیفه دبی

برج خلیفه در ابتدا قرار بود یک برج مسکونی باشد و به همین دلیل، طرح اولیه‌ آن بر اساس برج مسکونی «Samsung Tower Palace 3» در کره‌ جنوبی شکل گرفت.

آدریان اسمیت اولین طراحی از قسمت بالای ساختمان را نپسندید و ۲۷ طبقه جدید و یک منار آلومینیومی به بالای آن اضافه کرد. همچنین دکل ارتباطات تلویزیونی و رادیویی در سال ۲۰۰۷ به برج افزوده شد.

برج خلیفه که از بتن مسلح و روکش شیشه‌ای ساخته شده، از سه عنصر تشکیل شده است که در اطراف یک هسته مرکزی قرار گرفته‌اند. این سازه ابتدا از روی یک سطح صاف بالا می‌رود و سپس در هر طرح مارپیچی، عقب‌نشینی‌هایی دارد که باعث می‌شود، حجم برج به‌تدریج کاهش یابد. هسته مرکزی در نقطه نهایی سازه بیرون می‌زند و به‌شکل منار ظاهر می‌شود.


 

ساخت این برج ۲۸۰ هزار متر مربعی با سرعت نسبتا زیادی پیش رفت؛ به‌طوری که از گودبرداری تا ساخت طبقه‌ پنجاهم آن در مدت‌زمان دو سال انجام شد و کل مراحل آن تا افتتاح رسمی و بهره‌برداری ۶ سال طول کشید. مراحل ساخت و تکمیل برج خلیفه به این ترتیب بود:

• ژانویه‌ ۲۰۰۴: شروع گودبرداری
• فوریه‌ ۲۰۰۴: شروع کارگذاری شمع‌ها و ستون‌ها
• مارس ۲۰۰۵: شروع فرآیند روسازی بنا
• ژوئن ۲۰۰۶: تکمیل ۵۰ طبقه
• ژانویه‌ ۲۰۰۷: تکمیل ۱۰۰ طبقه
• مارس ۲۰۰۷: تکمیل ۱۱۰ طبقه
• می ۲۰۰۷: تکمیل ۱۳۰ طبقه
• ژوئیه ۲۰۰۷: تکمیل طبقه‌ ۱۴۱ و شکست رکورد بلندترین ساختمان جهان
• سپتامبر ۲۰۰۷: تکمیل طبقه‌ ۱۵۰ و شکست رکورد بلندترین سازه‌ مستقل جهان
• آوریل ۲۰۰۸: تکمیل طبقه‌ ۱۶۰ و شکست رکورد بلندترین سازه‌ ساخت بشر
• ژانویه‌ ۲۰۰۹: تکمیل منار مخروطی برج
• سپتامبر ۲۰۰۹: تکمیل عایق‌کاری و نمای خارجی
• ژانویه‌ ۲۰۱۰: افتتاح برج
• برج خلیفه امارات بر اساس طرح شبدر طراحی شده است، به‌طوری که برج از بالا به‌صورت حرف «Y» دیده می‌شود. در اصل، این شکل با الهام از گیاهی بیابانی به نام «هایمنوکالیس» بوده است که با افزایش ارتفاع، سطح مقطع آن به‌تدریج کاهش می‌یابد. شکل Y به پایداری ساختمان کمک می‌کند. برج جده نیز که در حال ساخت است، بر اساس آن طراحی شده است و این شکل را می‌توان در سازه‌های دیگر مانند برج CN و مرکز گرینلند ووهان مشاهده کرد.
• در حقیقت، این طرح بیشتر برای هتل‌ها و اقامتگاه‌ها مناسب است؛ جایی که مناظر بیرونی باید بسیار مورد توجه قرار بگیرند و طراحی به‌شکل Y می‌تواند چشم‌اندازهای فوق‌العاده وسیعی را برای ساکنان آن فراهم کند. به همین دلیل است که طبقات پایین‌تر از طبقه ۱۰۸ که شکل Y در آن بیشتر مشهود است، برای هتل و اقامتگاه استفاده می‌شود و قسمت بالایی که تقریبا به‌شکل دایره‌ای تبدیل می‌شود، به ادارات اختصاص دارد؛ جایی که افراد در آنجا کار می‌کنند و باید تمرکز خود را روی کارشان قرار دهند، نه مناظر اطراف!

 

علاوه بر مزایای زیبایی‌شناختی و عملکردی Y، این طرح مارپیچی برای شکل‌دادن به هسته ساختاری برج خلیفه استفاده شده است. طرح مذکور به کاهش نیروی باد روی برج و همچنین ساده نگه‌داشتن سازه و تقویت آن کمک می‌کند. هر بال Y شامل هسته بتنی با عملکرد بالا و ستون‌های محیطی می‌شود که از طریق یک هسته مرکزی ۶ ضلعی، سایر بال‌ها را تقویت می‌کند. همین امر باعث شده است که برج خلیفه از نظر پیچشی بسیار محکم باشد. با وجودی که در طراحی نمای ظاهری برج خلیفه از گیاه هایمنوکالیس الهام‌ گرفته ‌شده است؛ معماری اسلامی و مسجد جامع سامرا نیز نقش بسزایی در طراحی نهایی داشته‌اند. به این ترتیب، معماری منحصر‌به‌فردی به وجود آمد که علاوه بر زیبایی، در دفع فشارهای جانبی ناشی از وزش باد موثر عمل می‌کند.

به‌طور کلی، هندسه دقیقی در برج اعمال شده است تا همه عناصر ستون‌ و هسته مرکزی را تراز می‌کند. دیوارهای راهرو از هسته مرکزی تا نزدیک انتهای هر بال امتداد می‌یابند و به دیوار ضخیمی ختم می‌شوند. دیوارهای راهرو و دیوارهای ضخیم دست‌به‌دست هم می‌دهند و پوشش مقاوم خوبی در برابر باد ایجاد می‌کنند.

در طبقات تاسیسات، از دیوارهای نگه‌دارنده استفاده شده است تا ستون‌های محیطی را به سیستم دیوار داخلی متصل کنند؛ به این ترتیب، ستون‌های محیطی می‌توانند به مقاومت بار جانبی سازه کمک کنند. بنابراین، تمام بتن عمودی برای تحمل بارهای گرانشی و جانبی استفاده می‌شود و این برج از نظر پیچشی و حرکت به طرفین، بسیار مقاوم و محکم عمل می‌کند.

همین طور که سازه برج به‌صورت مارپیچی بالا می‌رود،‌ بال‌ها عقب‌نشینی می‌کنند که در نتیجه صفحه‌های کف متفاوتی به وجود می‌آید. این عقب‌نشینی‌ها با شبکه برج سازماندهی می‌شود؛ به‌نحوی که پلکانی‌شدن ساختمان از طریق ترازکردن ستون‌های بالا با دیوارهای پایین محقق شده است تا مسیر بار هموار شود. همچنین در اثر عقب‌نشینی‌ها، عرض متفاوتی برای هر صفحه طبقه ایجاد می‌کنند. به‌عبارتی در هر عقب‌نشینی، عرض ساختمان تغییر می‌کند و این مزیت پلکانی‌شدن نمای سازه، باد را گیج می‌کند. در نتیجه گردبادها هرگز نمی‌توانند به‌خوبی با هم ادغام شوند؛ زیرا باد در هر طبقه با شکل متفاوتی از ساختمان برخورد می‌کند.

پودیوم

پودیوم برج شامل پایه‌ای می‌شود که برج را به زمین متصل می‌کند و از سه طرف مختلف، دسترسی به سه سطح مختلف ساختمان را به وجود می‌آورد. ورودی‌های کاملا شیشه‌ای برج به‌وسیله ساختار شبکه کابلی معلق ساخته شده‌اند تا ورودی‌های جداگانه‌ای برای بخش‌های مختلف ایجاد شود.

فونداسیون

یکی از مهم‌ترین چالش‌های ساخت سازه‌ای با عظمت برج خلیفه در منطقه‌ای بیابانی، طراحی فونداسیون آن بود؛ زیرا اگر فونداسیون به‌اندازه‌ کافی بزرگ و عمیق نبود، احتمال نشست تدریجی برج در خاک سست صحرا وجود داشت. مهندسان با ایجاد ۳۳ حفره عمیق، به بررسی ویژگی‌های زمین محل احداث برج خلیفه پرداختند و متوجه شدند که زمین برج از ماسه‌سنگ، لای‌سنگ و سنگ گچ تشکیل شده است.

در نهایت فونداسیون ساختمان با ۵۰ متر عمق زده شد و ساخت برج با قرارگیری ۱۹۲ شمع با قطر ۱٫۵ متر در زمین ادامه یافت. ۵۵ هزار تن میلگرد در ساخت برج استفاده شد. یک سیستم حفاظت کاتدی برای این سازه به کار رفت تا اثرات منفی مواد شیمیایی خورنده در آب‌های زیرزمینی محلی را کاهش دهد.

شرکت معماری اسکیدمور، اوینگز، مریل (SOM) از «سیستم سازه‌ای قاب‌بندی یک‌پارچه‌ لوله‌ای» در طراحی برج استفاده کرد. طبق این سیستم، زمان قرارگیری سازه در معرض نیروی باد، زلزله و...، قاب خارجی آن مانند یک سیلندر توخالی عمل کرده و قسمت داخلی سازه فقط بارهای عمودی ناشی از وزن ساختمان را تحمل می‌کند.

 

منار

برجسته‌ترین بخش از برج خلیفه را شاید بتوان منار آن دانست که از بیش از ۴۰۰۰ تن فولاد سازه‌ای تشکیل شده است. این منار از داخل ساختمان ساخته شده و با استفاده از پمپ هیدرولیک تا ارتفاع بیش از ۲۰۰ متر بالا رفته است. منار مخروطی نه‌تنها برج خلیفه را به‌عنوان بلندترین سازه جهان مطرح کرد؛ بلکه بخشی جدایی‌ناپذیر از طراحی کلی برج است که برج را تکمیل می‌کند. این منار همچنین تجهیزات ارتباطی را در خود جای داده است.

لوله‌کشی

در سیستم لوله‌کشی این آسمان‌خراش از ۱۰۰ کیلومتر لوله استفاده شده است که به‌صورت روزانه ۹۴۶ هزار لیتر آب را پمپاژ می‌کنند. ضمن اینکه ۲۱۳ کیلومتر لوله برای سیستم اطفای حریق و ۳۴ کیلومتر لوله برای انتقال آب سرد سیستم تهویه‌ مطبوع در نظر گرفته شده است. سیستم تهویه‌ مطبوع، هوای مورد نیاز خود را از طبقات بالاتر می‌گیرد که هوای سردتر و پاک‌تری نسبت به سطح زمین دارند.

طبقات تاسیسات

۳۰ طبقه از برج برای تاسیسات در نظر گرفته شده که شامل ایستگاه‌های فرعی برق، مخازن و پمپ‌های آب، واحدهای تنظیم هوا و سایر اجزای ضروری برای عملکرد برج و راحتی ساکنان آن است.

ایمنی در برابر آتش‌سوزی

ایمنی حریق و سرعت تخلیه، از عوامل اصلی در طراحی برج خلیفه بوده‌اند. راه‌پله‌ها با بتن احاطه شده‌اند و آسانسور سرویس ساختمان و آسانسور آتش‌نشان برای ۵,۵۰۰ کیلوگرم ظرفیت دارند. از آنجا که مردم نمی‌توانند ۱۶۰ طبقه را از پله پایین بروند، پناهگاه‌هایی با تهویه مطبوع تقریبا در هر ۲۵ طبقه در نظر گرفته شده است.

نمای خارجی

وشش بیرونی برج از شیشه‌های رفلکتیو (بازتاب‌دهندگی)، آلومینیوم، پنل‌های مثلثی از جنس فولاد ضدزنگ و بخش‌های لوله‌ای عمودی از فولاد ضدزنگ تشکیل می‌شود. نزدیک به ۱۶ هزار صفحه شیشه‌ای به‌صورت جداگانه با دست در نمای بیرونی برج خلیفه استفاده شده است. بیش از ۳۰۰ متخصص از چین آورده شد تا کار نمای سازه را انجام دهند. سیستم نمای برج به‌گونه‌ای طراحی شده است تا در برابر گرمای شدید تابستان دبی مقاوم باشد. همچنین برای اطمینان بیشتر از یکپارچگی آن، از موتور هواپیمای جنگ جهانی دوم برای آزمایش باد و آب استفاده شد. دیوار پرده‌ای (دیوار شیشه‌ای) برج خلیفه معادل ۱۷ زمین فوتبال است.

بتن ریزی

اصلی‌ترین ماده ساختمانی برج خلیفه، بتن است و با توجه فشار زیاد وزن ساختمان و آب‌وهوای گرم دبی که می‌تواند به ۵۰ درجه سانتی‌گراد برسد، به نوع خاصی از بتن نیاز بود. هرگونه ترک بزرگی می‌توانست باعث آسیب زیادی به ساختمان شود. به این ترتیب، بتنی با تراکم بالا و نفوذپذیری پایین مورد استفاده قرار گرفت. ۳۳۰ هزار متر مکعب بتن در این سازه به کار رفته است که برای انتقال بتن به ارتفاع‌های بالای برج، پمپ جدیدی به نام «BSA 14000 SHP-D» برای این پروژه طراحی و تولید شد. در سال ۲۰۰۸ پمپاژ بتن به ارتفاع ۶۰۶ متری به‌عنوان رکوردی جدید در جهان به ثبت رسید.

با توجه به شرایط آب‌وهوایی منطقه و دمای بالای هوا، فرآیند بتن‌ریزی و دستیابی به بتن یک‌پارچه بسیار پیچیده و دشوار بود. در نتیجه، بتن‌ریزی تنها در طول شب انجام می‌شد و در تابستان از یخ برای خنک‌کردن مخلوط بتن کمک می‌گرفتند.

رج خلیفه ۱۶۳ طبقه دارد؛ با این حال، طبقات بالای ۱۶۳ تا زیر منار مخروطی شامل ۴۶ طبقه می‌شود. بنابراین، می‌توان گفت که این برج باشکوه ۲۰۹ طبقه دارد.

ارتفاع برج خلیفه

برج خلیفه دبی با ۸۲۸ متر ارتفاع، بلندترین آسمان‌خراش جهان به حساب می‌آید که تاکنون توسط انسان ساخته شده است. هزینه ساخت آن نیز با اندازه آن مطابقت دارد که رقمی بالغ بر ۱,۴ میلیارد دلار بوده است.

ارتفاع برج تا بالای منار مخروطی آن اندازه‌گیری می‌شود؛ زیرا این منار یک عنصر معماری است. تا قبل از سال ۲۰۱۰، ارتفاع برج خلیفه به‌عنوان یک راز بود تا مانع از پیشی‌گرفتن رقبای احتمالی شوند و جالب اینکه برای گمراهی رقبا، شایعاتی گسترش یافت که ارتفاع ساختمان ۸۱۷ متر است؛ عددی که بسیار پایین‌تر از ارتفاع اصلی سازه بود.

سرانجام اعلام شد که ارتفاع استاندارد برج خلیفه ۸۲۸ متر و ارتفاع آن تا نوک ۸۲۹٫۸ متر است و بلندترین ساختمان جهان محسوب می‌شود. این برج تا سال ۲۰۲۲ عنوان بلندترین سازه جهان را در دست خواهد داشت؛ چراکه برج کریک دبی یا برج خور، گوی سبقت را از برج خلیفه خواهد ربود.

بلندترین طبقه مورداستفاده، طبقه ۱۵۴ است که ۵۸۴ متر از سطح زمین فاصله دارد. برای گشت‌وگذارهای عمومی، سه سکوی تماشا در طبقات ۱۲۴، ۱۲۵ و ۱۴۸ وجود دارد که سکوی طبقه ۱۴۸ در حال حاضر با ارتفاع ۵۵۵ متر از سطح زمین، مرتفع‌ترین سکوی تماشای جهان محسوب می‌شود.

آسانسور برج خلیفه

برج خلیفه مجهز به ۵۷ آسانسور و هشت بالابر است. آسانسورها برای جابه‌جایی ۱۲ تا ۱۴ نفر ظرفیت دارند که سریع‌ترین آن‌ها مهمانان را با سرعت ۳۶ کیلومتر بر ساعت جابه‌جا می‌کند. مهندسان در زمان طراحی آسانسور قصد داشتند، اولین آسانسور سه‌طبقه‌ جهان را در این برج کار بگذارند؛ اما سرانجام از آسانسور دوطبقه استفاده کردند.

آسانسور خدمات ساختمان و آتش‌نشان برای ۵,۵۰۰ کیلوگرم ظرفیت دارد و بلندترین آسانسور خدماتی جهان به حساب می‌آید. برج خلیفه ارتفاع بسیار زیادی دارد و در نتیجه از این آسانسورها برای تخلیه مهمانان و ساکنان در زمان آتش‌سوزی‌ها یا رویدادهای امنیتی استفاده می‌شود. آسانسورهای سکوهای تماشا شامل کابین‌های دو طبقه با ظرفیت ۱۲ تا ۱۴ نفر در هر کابین است. این آسانسورها با سرعت ۱۰ متر بر ثانیه حرکت کرده و طولانی‌ترین فاصله سفر جهان از پایین‌ترین تا بالاترین نقطه را طی می‌کنند.



حقایقی درباره برج خلیفه

تقریبا همه اعداد و ارقام مطرح‌شده درباره آسمان‌خراش برج خلیفه خیره‌کننده است. برای ساخت آن حدود ۱۲ هزار کارگر نیاز بود تا ساختمانی با این عظمت را در مدت‌زمان ۲۲ میلیون ساعت بسازند.

۵۷ آسانسور و هشت بالابر برای حرکت بین طبقات وجود دارد که آسانسورها با سرعتی حدود ۲۵ کیلومتر بر ساعت حرکت می‌کنند. درباره مصالح مورد استفاده نیز باید گفت، به‌طور کلی ۳۳۰ هزار متر مکعب سیمان و ۳۹ هزار تن فولاد برای ساخت آن استفاده شده است. برج خلیفه دبی را می‌توان از فاصله ۹۶ کیلومتری مشاهده کرد. برخی دیگر از حقایق مربوط به برج خلیفه عبارت‌اند از:

• نمای خارجی برج از ۲۸ هزار و ۲۱۶ پنل شیشه‌ای ساخته شده است که تمیزکاری آن‌ها توسط یک تیم حرفه‌ای ۳۶ نفره در مدت‌زمان حدود سه ‌ماه انجام می‌شود.
• آلومینیوم به‌کاررفته در برج برابر با وزن پنج هواپیمای بوئینگ A380 است.
• مصرف برق برج در ساعات اوج مصرف به ۵۰ مگاوات می‌رسد.
• ارتفاع برج خلیفه دو برابر بیشتر از ساختمان امپایر استیت و سه برابر بیشتر از برج ایفل است.
• اگر میلگردهای برج را پشت سر هم در یک خط قرار دهند، طول آن‌ها به‌اندازه فاصله‌ تهران تا نیویورک می‌شود.
• پارکینگ برج خلیفه برای ۲,۹۵۷ خودرو ظرفیت دارد.
• مساحت کل بنای برج ۵۳۰ هزار متر مربع، مساحت بخش تجاری ۲۸ هزار متر مربع و مساحت فضای مسکونی ۱۷۰ هزار متر مربع است.
• برج خلیفه رکورد پمپاژ بتن در بلندترین نقطه با ارتفاع ۶۰۵ متر را در اختیار دارد.
• برج خلیفه روزانه ۲۵۰ هزار گالن آب مصرف می‌کند و برق مصرفی آن در روز معادل ۳۶۰ هزار لامپ ۱۰۰ وات است که به‌طور هم‌زمان روشن می‌شوند.
• این برج یکی از بناهای کمیاب در جهان است که از آن می‌توانید غروب خورشید را دوبار مشاهده کنید؛ یک بار از طبقه پایین و بار دیگر از طبقه ۱۴۸.
• درهای برج خلیفه مجهز به سیستم ردیابی باد هستند که مشخص می‌کنند آیا بازکردن آن‌ها امنیت دارد یا خیر.
• پست برق برج خلیفه در طبقه ۱۵۵ قرار دارد که مرتفع‌ترین در جهان محسوب می‌شود.
• برج خلیفه درمجموع ۱۷,۰۰۰ در دارد و مجهز به آسانسور تخلیه اضطراری با طراحی منحصربه‌فرد در زمان آتش‌سوزی یا تهدیدهای امنیتی است.
• ۱۰۰ طبقه اول آن در زمان بی‌سابقه ۱۰۹۳ روز ساخته شد که مساوی با ساخت یک طبقه در مدت‌زمان سه روز است.
• برج خلیفه می‌تواند حداکثر ۳۵ هزار نفر (به‌اندازه یک شهر کوچک) را در خود جای دهد.
• باغ‌های زیبای برج خلیفه با گیاهانی آراسته شده‌اند که با آب‌وهوای گرم شهر دبی سازگار هستند.
• تست باد: تاثیر دودکش، پدیده‌ای است که روی طراحی سازه‌های بسیار بلند اثر می‌گذارد و به‌خاطر تغییر فشار و دما در ارتفاع رخ می‌دهد. تحقیقات خاصی روی برج خلیفه انجام شد تا پس از تعیین تغییرات یادشده، آن‌ها را در طراحی ساختمان لحاظ کنند.
• بیش از ۴۰ آزمایش تونل باد روی برج خلیفه انجام شد تا تاثیرات باد بر برج و ساکنان آن بررسی شود. این تست‌ها طیف گسترده‌ای از آزمایش‌های اولیه برای تعیین هوای بادی دبی تا مدل‌های بزرگ تحلیل سازه‌ای، تست‌های فشار نما، تجزیه و تحلیل خرداقلیمی اثرات در تراس‌ها و اطراف پایه برج را در بر می‌گرفت.
• آثار هنری: بیش از ۱۰۰۰ اثر هنری از هنرمندان برجسته خاورمیانه و بین‌المللی در برج خلیفه و اطراف بلوار محمد بن راشد را آراسته‌اند. شرکت عمار بسیاری از آثار هنری را به‌طور خاص برای ادای احترام به روح هماهنگی جهانی سفارش داده بود. این آثار به‌عنوان وسیله‌ای برای پیوند فرهنگ‌ها و جوامع انتخاب شده‌اند.

·رکوردهای جهانی در برج خلیفه

• بلندترین آسمان‌خراش جهان با ارتفاع ۸۲۸ متر (رکورد قبلی: تایپه ۱۰۱ با ارتفاع ۵۰۹٫۲ متر)
• بلندترین سازه جهان با ارتفاع ۸۲۸ متر (رکورد قبلی: دکل رادیویی ورشو با ارتفاع ۶۴۶٫۳۸ متر)
• بلندترین سازه مستقل جهان با ارتفاع ۸۲۸ متر که بدون کمک کابل یا وسیله دیگری ساخته شده است (رکورد قبلی: برج CN با ارتفاع ۵۵۳٫۳ متر)
• بیشترین تعداد طبقه در جهان با ۱۶۳ طبقه (رکورد قبلی: برج ویلیس با ۱۰۸ طبقه)
• مرتفع‌ترین طبقه‌ مسکونی جهان در ارتفاع ۵۸۴ متری (رکورد بعدی: برج شانگهای)
• بلندترین تاسیسات آسانسور جهان
• اولین ساختمان مرتفع جهان با فضای مسکونی
• بلندترین سکوی تماشا در فضای باز در جهان
• مرتفع‌ترین استخر شنا (طبقه ۷۶)، مسجد (طبقه‌ ۱۵۸) و باشگاه شبانه (طبقه‌ ۱۴۴) در جهان
• مرتفع‌ترین رستوران جهان در طبقه‌ ۱۲۲ در ارتفاع ۴۴۲ متری (رکورد قبلی: رستوران «۳۶۰» برج CN با ارتفاع ۳۶۰ متر)
•  

تمیزکاری شیشه‌های برج خلیفه: تمیزکردن چنین برجی با تعداد بسیار زیادی پنجره مستلزم تلاش فراوانی است؛ به‌خصوص که خطرات شغلی مانند گرمای شیشه‌ها و خطرات محیطی نظیر طوفان‌های شن می‌تواند جان کارگران را به خطر بیندازد. برخی نظافت پنجره را کاری نسبتا پیش‌پاافتاده می‌دانند؛ در حالی که صعود به ارتفاعات بالا و معلق‌ماندن با طناب، کار هر کسی نیست. ضمن اینکه هرچه ارتفاع بیشتر می‌شود، شدت وزش باد افزایش می‌یابد که کار را خطرناک می‌کند. میانگین دستمزد کارگران تمیزکار پنجره آسمان‌خراش‌ها ۵۰ هزار دلار است و برای شغلی که نیازی به تحصیلات یا تخصص ندارد،‌ رقم قابل‌توجهی به حساب می‌آید. با وجودی که این برج ۸۲۸ متری، ۲۴ هزار پنجره دارد؛ تمیزکردن شیشه‌های آن فقط برعهده تیمی ۳۶ نفره است.

هتل های برج خلیفه

هتل ۳۰۴ اتاقه‌ آرمانی، ۱۵ طبقه از ۳۰ طبقه‌ ابتدایی برج را به خود اختصاص داده و اولین هتل جهان است که توسط جورجیو آرمانی طراحی و توسعه یافته است. این هتل تحقق رویای دیرینه طراح است تا سبک پیچیده او را به کامل‌ترین شکل زنده کند و تجربه اقامت با آرمانی را به مشتریان خود ارائه دهد. تمامی جزییات به‌کاررفته در هتل دارای امضای آرمانی است و از مهمان‌نوازی گرم به سبک ایتالیایی شروع می‌شود و تا عناصر طرحی نظیر کف‌های سنگی اراموسا تا مبلمان سفارشی و امکانات رفاهی هتل خودنمایی می‌کند.

سوئیت: ‌سوئیت‌های آرمانی در طبقات ۳۸ و ۳۹ قرار دارند و از سالن ورودی دایر‌ه‌ای متمایز با سرویس بهداشتی شیک تا اتاق ناهارخوری با چشم‌انداز شهر، صحرا یا دریا، فلسفه طراحی آرمانی را نشان می‌دهند. سوئیت‌ منحصربه‌فردی با ۳۹۰ متر مربع مساحت در طبقه ۳۹ وجود دارد که شخصا توسط جورجو آرمانی طراحی شد‌ه‌ است.

آرمانی رزیدنس: این بخش از هتل که از طبقه ۹ تا ۱۶ را تشکیل می‌دهد، اثری از جورجیو آرمانی است که رویکرد شخصی وی به ظرافت و فلسفه سبک منحصربه‌فرد را به نمایش می‌گذارند. مبلمان با کیفیت بالا در کنار مجموعه‌ای از لوازم جانبی خاص قرار گرفته‌ است و اقامتی شیک در خور نام آرمانی را برای مهمانان به ارمغان می‌آورد.

---